آخرین اخبار واردات خودرو (تیر ۱۴۰۲)

آزادسازی واردات خودرو از آن دسته مسائلی است که از سال ۱۳۹۷ تاکنون بین مجلس، دولت و بازار خودرو در حال رفت و آمد بود. در نهایت ۱۶ خردادماه ۱۴۰۱، رئیس مجلس شورای اسلامی قانون واردات خودرو را برای مدت ۵ سال، جهت اجرا به دولت ابلاغ کرد.
آیین نامه واردات خودرو
پس از گذشت چندماه از ابلاغ قانون واردات خودرو، روز ۳ شهریورماه، جزئیات مصوبه واردات خودرو توسط هیات وزیران تصویب شد و معاون اول رئیس جمهور مصوبه نهایی را به کلیه سازمان‌ها شامل وزارت صمت، وزارت کشور، وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ابلاغ کرد. جزئیات این آیین‌نامه به شرح زیر است:

واردات ماشین تنها برای خودروهای پایین‌تر از ۲۰ هزار یورو (فوب) مجاز است. البته اولویت با خودروهای کمتر از ۱۰ هزار یورو (فوب) است.
تخلیه خودرو بدون ثبت سفارش و تخصیص ارز ممنوع است.
ارزش گمرکی بر اساس ماده ۱۴ قانون امور گمرگی محاسبه می‌شود.
خودروهای وارداتی تنها در بورس کالا عرضه می‌شوند.
کارگروهی با مسئولیت وزارت صمت و عضویت وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه موظف است نرخ سود بازرگانی خودروهای وارداتی را بر حسب ارزش تعیین کند. نرخ سود که مابه‌التفاوت قیمت پایه با قیمت پایانی در بورس کالا است، باید عادلانه باشد.
کارگاه مذکور می‌تواند سود بازرگانی علی‌الحساب در زمان ترخیص و همچنین سود بازرگانی قطعی در زمان فروش را تعیین کند.
وزارت صمت باید با هدف توسعه تولید خودروهای اقتصادی (حداکثر ۱۰ هزار یورو)، مشوق‌های سرمایه‌گذاری و تولید را پیش‌بینی کند. همچنین وزارت صمت باید اقدامات مورد نیاز برای هدایت بخشی از واردات به سمت تولید و افزایش تولیدات داخلی را در دستور کار قرار دهد. برنامه تولیدات داخلی واردکنندگان موضوع این بند، باید توسط وزارت صمت تایید شود.
واردات خودروهای سواری به‌ صورت سرمایه‌گذاری خارجی (با تأیید سازمان سرمایه‌گذاری خارجی)‌ تنها برای استفاده در شبکه حمل‌ونقل عمومی مجاز است.
خودروهای وارداتی در مناطق آزاد تجاری – صنعتی تنها منحصر به خودروهای هیبریدی یا برقی است. راه‌اندازی و سرمایه‌گذاری ایستگاه‌های شارژ با واردکنندگان خودرو است.
سقف منابع ارزی برای واردات خودرو به جز سرمایه‌گذاری خارجی، حداکثر معادل یک میلیارد یورو است.
منابع ارزی مورد نیاز از محل صادرات، رمز دارایی سرمایه‌گذاری خارجی (با تایید سازمان سرمایه‌گذاری خارجی) و دیگر منابع مورد تایید بانک مرکزی تامین می‌شود.
وزارت صمت با همکاری بانک مرکزی دستور‌العمل اجرایی این مصوبه، مانند چگونگی تامین و تخصیص ارز،‌ مشخصات فنی،‌ خدمات پس از فروش، انتقال فناوری و تعیین صلاحیت‌های فنی و حرفه‌ای واردکنندگان را تدوین و ابلاغ می‌کند.
وزارت صمت باید هر ۳ ماه یک بار، گزارش اجرای این تصویب‌نامه را به ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ارائه کند.
واردات خودرو صفر
ورود خودروهای وارداتی صفر از بهار سال ۱۴۰۱ به کشور قانونی شد اما ورود این خودروها به کشور ماه‌ها به طول انجامید. اما در این ماه‌ها جزئیات بسیاری درباره انواع و چگونگی واردات این خودروها مشخص شد.

جزئیات گارانتی خودروهای وارداتی
مدیرکل دفتر خدمات فنی مهندسی وزارت صمت، درباره خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی گفت:

واردکنندگان خودرو باید برای خودروهای وارداتی خدمات پس از فروش ارائه و برای آن باید تضامین مالی و تعهدی ارائه کنند.
فرآیند ارائه تضامین مالی و تعهدی ذکر شده از طریق سامانه جامع گارانتی و تایید سازمان ملی استاندارد صورت می‌گیرد.
شرکت‌های واردکننده باید زیرساخت‌های ارائه خدمات پس از فروش را متناسب با حجم واردات فراهم کنند.
شرکت‌های واردکننده خودرو می‌توانند خودشان شرکت خدمات پس از فروش را دایر کنند یا با شخص یا شرکتی که توان انجام آن را دارد، قرارداد الزام‌آور منعقد کنند.
هر خودروی وارداتی شناسه رهگیری خاصی دارد و برای هر شناسه رهگیری، یک شناسانامه گارانتی صادر می‌شود.
واردات خودرو کارکرده
واردات خودروهای کارکرده چندین بار توسط افراد مختلف مطرح شد اما هر بار با مخالفت عده‌ای مواجه می‌شد. اما با آزادسازی واردات خودرو در سال ۱۴۰۱، بار دیگر ورود خودروهای کارکرده خارجی به کشور مورد توجه قرار گرفت. بعد از کشمکش‌های فراوان، سرانجام در بهار ۱۴۰۲، مجلس با لایحه واردات خودرو کارکرده موافقت کرد تا شاید با این روش، بازار پر تلاطم خودرو در کشور کمی آرام شود.

ابلاغ لایحه واردات خودرو کارکرده تا پایان تیر
علی جدی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، درباره لایحه واردات خودورهای کارکرده گفت:

این لایحه روز ۲۸ خردادماه ۱۴۰۲ در مجلس تصویب شد و برای تایید نهایی به شورای نگهبان رفت.
شورای نگهبان بعد از ۱۰ روز، نتیجه را اعلام می‌کند.
فرآیند نهایی شدن این لایحه حدودا یک ماه زمان می‌برد و تا پایان تیرماه برای اجرا به دولت ابلاغ خواهد شد.
تصویب کلیات لایحه واردات خودرو کارکرده
کلیات لایحه دو فوریتی الحاق موادی به قانون ساماندهی صنعت خودرو که شامل واردات خودروهای کارکرده است، روز دوشنبه، ۲۲ خردادماه ۱۴۰۲ با اکثریت آرا به تصویب نمایندگان مجلس رسید.

جزئیات لایحه واردات خودرو کارکرده
نمایندگان مجلس تصویب کردند:

وزارت صمت می‌تواند برای ثبت سفارش انواع خودروهای کشنده، کامیون، اتوبوس، مینی‌بوس، ون و سواری با عمر کمتر از ۵ سال اقدام کند.
این کار با تایید و تشخیص سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای (کاربری بین شهری) و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری کشور (کاربری شهری) انجام می‌شود.
هدف از این مصوبه، توسعه حمل و نقل عمومی، تنظیم بازار، کاهش مصرف سوخت، آلودگی‌هوا و سوانح جاده‌ای است.
تسهیل واردات خودروهای کارکرده
امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت گفت:

در لایحه پیشنهادی دولت برای واردات خودروهای کارکرده، انتقال فناوری و داشتن نمایندگی رسمی برای خودرو کارکرده حذف شده است.
در این لایحه، تاکید شده که استفاده از استانداردهای کشور مبداء برای خودروهای وارداتی کارکرده با تایید سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط زیست، امکان‌پذیر باشد.
امیدواریم این لایحه تا یک ماه آینده، عملیاتی شود.
نحوه عرضه خودروهای وارداتی
یکی از موارد مورد اختلاف از زمان آزادسازی واردات خودرو، بستر و چگونگی عرضه این خودروها بود. در ابتدا و طبق آیین‌نامه واردات خودرو، بورس کالا به عنوان تنها بستر عرضه خودروهای خارجی معرفی شد. بارها و بارها بدعهدی‌هایی درباره آغاز عرضه این خودروها مطرح شد تا سرانجام در اسفند‌ماه ۱۴۰۱، سامانه یکپارچه فروش خودروهای وارداتی به عنوان بستر عرضه و ثبت‌نام از متقاضیان شناخته شد و عرضه خودروهای خارجی در بورس کالا به صورت کلی منتفی شد.

حفظ اولویت فقط با واریز وجه
متقاضیانی که در سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی برای دریافت خودرو چانگان درخواست داده بودند، اگر تا ساعت ۲۴ روز چهارشنبه، ۱۷ خرداد ۱۴۰۲، مبلغ خودرو را واریز نکنند، اولویت خود را در سامانه ثبت‌نام خودروهای وارداتی از دست می‌دهند.

اولین عرضه چانگان
اطلاعیه آغاز فرآیند واریز وجه برای اولین سری خودروهای چانگان صادر شده است. بر همین اساس:

از ساعت ۱۴ روز شنبه، ۱۳ خرداد ۱۴۰۲، امکان واریز وجه وجود دارد.
در این مرحله، متقاضیانی که اسفندماه ۱۴۰۱ در سامانه فروش خودروهای وارداتی ثبت‌نام و پیامک واریز وجه را توسط خودروسازی سایپا دریافت کرده‌اند، می‌توانند برای واریز وجه اقدام کنند.
اختلاف قیمت موجود در این عرضه و قیمت‌های پایه شورای رقابت به علت سایر هزینه‌های قانونی است.
اعلام جزئیات فروش خودروهای وارداتی
وزارت صمت، در اعلامیه‌ای جزئیات فروش خودروهای وارداتی را اعلام کرد:

متقاضیان از ساعت ۱۲ روز شنبه، ۶ اسفند ۱۴۰۱ به مدت ۶ روز می‌توانند با مراجعه به سامانه یکپارچه فروش خودروهای وارداتی به آدرس ir اقدام به پیش ثبت‌نام کنند.
فرصت ثبت‌نام از شنبه، ۶ اسفند تا پنجشنبه، ۱۱ اسفند در سامانه یکپارچه فروش خودروهای وارداتی خواهد بود.
زمان ثبت‌نام تاثیری در اولویت تخصیص خودرو ندارد. این نوبت با قرعه‌کشی مشخص می‌شود.
داشتن حساب وکالتی در یکی از بانک‌های تجارت، ملت، صادرات، ملی و قرض‌الحسنه مهر ایران الزامی است.
موجودی پیش پرداخت اولیه و به صورت علی‌الحساب، مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان در حساب وکالتی متقاضیان خواهد بود که این مبلغ تا زمان تحویل خودرو مسدود می‌شود.
متقاضیان نباید سابقه خرید خودرو صفر از خودروسازان داخلی یا بورس کالا در ۴۸ ماه گذشته را داشته باشند.
داشتن گواهینامه رانندگی الزامی است.
متقاضی تا زمان تحویل خودروهای وارداتی نباید پلاک فعال انتظامی داشته باشد.
متقاضیان نباید در طرح‌های فروش خودروسازان داخلی و بورس کالا ثبت‌نام کرده باشند. (در صورت ثبت‌نام در این طرح‌ها، فرصت خرید خودروهای وارداتی از این افراد سلب خواهد شد).
تعرفه واردات خودرو
تعرفه واردات خودرو از آن دسته مواردی است که هرساله و با توجه به حقوق ورودی کالا به کشور (بر اساس بودجه همان سال) تعیین می‌شود.
با توجه به تصویب تعرفه‌ ورودی کالا به کشور در سال ۱۴۰۰، به صورت کلی اعلام شد. با این حال اما در بند چهارم تعرفه‌های ورودی خودرو، حقوق ورودی خودروهای سواری حداقل به میزان هشتاد و شش درصد (۸۶%) ارزش گمرکی آن اعلام شد.
این درحالی است که از سال ۱۳۹۷ واردات خودرو به کشور بسته شده است و در حال حاضر فقط چند شرکت خودروساز، تعدادی خودرو چینی را به کشور وارد می‌کنند.

خودروسازانی که مجوز واردات نگرفتند
آرتا تاک موتور (مازراتی)، آسان موتور (هیوندای)، آلفا موتور (آلفا رومئو)، اطلس خودرو (کیا)، افرا موتور (ولوو)، البرز خودرودیزل سازان (هایما)، بازرگانی آراد خودروی هرمز (ABT)، بازرگانی مدیا قشم (ام‌ جی)، پرشیا خودرو (بی ام و و مینی)، توان خودرو جی (اوپل)، تولیدی خدماتی تجارت ستاره ایران (بنز)، جیلران موتور (جیلی)، خودروسازان بم (فولکس واگن)، خودروسازان راین (گریت‌وال)، خودروسازی توسعه بین‌المللی لوتوس (فیات)، رامک خودرو (سانگ یانگ)، سیف خودرو (سوبارو)، فامیلی موتور (هوندا)، مهان قشم (جگوار)، نگین خودرو (رنو).

عدم توانایی فنی برای خدمات پس از فروش، قیمت بیشتر از ۲۰ هزار دلاری برندهای خودرویی و داخلی‌سازی محصولات چینی، مهم‌ترین دلایل غیبت این شرکت‌ها در لیست واردکنندگان خودرو است.
وزارت صمت در دو هفته اول آبان ماه، اسامی ۱۲ شرکت واردکننده خودرو را اعلام کرد که طبق آیین‌نامه جدید، این شرکت‌ها می‌توانند اقدام به ثبت سفارش خودروهایی با قیمت کمتر از ۲۰ هزار یورو کنند.
شرکت‌های حاضر در این فهرست شامل خودروسازانی می‌شود که دارای خط تولید فعال هستند و امکان ارائه خدمات پس از فروش را دارند. اما نکته عجیب اینجاست که نام شرکت‌هایی که در قبل از سال ۹۷، در حوزه واردات خودرو فعال بودند، دیده نمی‌شود.